Anksiyete Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Anksiyete bozukluğu ya da kaygı bozukluğu kişinin işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen çeşitli korku, kaygı veya anksiyete bozukluklarına verilen genel kapsamlı bir hastalıktır. Bu tür bozuklukların toplumun %18'ini etkilediğine inanılmaktadır.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB) olan kişilerde ise “sürekli, aşırı ve durumla uygun olmayan bir endişe durumu” söz konusudur. Aşırı endişe, kişinin günlük yaşamını olumsuz bir şekilde etkileyerek, hayatının her akışını engeller. Bu kişiler her konuda en kötü sonucun gerçekleşeceğini düşünürler, her şey kendi denetimlerinin dışındadır. Aşırı endişe ve kaygı kontrol edilemeyecek durumdadır ve en az altı ay boyunca hemen her gün vardır ve gün boyunca sürer.

YAB’nun yaşam boyu görülme sıklığı %6’dır. Başka bir deyişle, her yüz kişiden 6’sı yaşamlarının herhangi bir döneminde bu rahatsızlığı yaşayabilir. Yaşla. birlikte kaygı duyarlılığı artar. YAB yaşlılıkta en sık görülen anksiyete bozukluğudur.



Tanısı

Anksiyete aslında herkesin zaman zaman hissettiği normal ve yaygın bir duygudur. Anksiyete ancak kişinin günlük hayatındaki işlevselliğini olumsuz yönde etkilemeye başladığı zaman sorun olarak kabul edilir. Anksiyetenin tanısı için aşağıdaki ölçütler kullanılabilir.

Kişinin anksiyeteden dolayı meslek ve aile yaşamında güçlüklerle karşılaşması
Arkadaş, komşu, tanıdık ve aile üyeleri ile olan ilişkilerde sorunlara yol açması
Günün büyük bir bölümünde kişinin aklını meşgul etmesi
Kişinin korku ve kaygılarını kontrol altında bulundurmakta güçlük çekmesi
Bu durumun en az 6 aydır devam etmekte olması



Anksiyete Bozukluğu Nasıl Oluşur? 

Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, kalıtımsal faktörlerin yanı sıra çocukluk dönemi yaşam deneyimlerinin de etkisi ile ortaya çıktığı, kişilik özellikleri ve stres verici yaşam olaylarının da bozukluğun gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.

Çocukluk ve genç erişkinlik dönemleri arasında başlayan bozukluk, yavaş ve sinsi bir gelişim gösterir. Hastalığın belirtileri dönem dönem iyileşmeler ve alevlenmeler gösterir. Stresli yaşam olayları olduğunda belirtiler çoğunlukla kötüleşir.



Çeşitleri

Anksiyete birden fazla biçimde ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır

• Panik bozukluğu ve agorafobi
• Yaygın anksiyete bozukluğu
• Özgül fobiler
• Sosyal fobi
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Posttravmatik (travma sonrası) stres bozukluğu
• Agorafobi Olmadan Panik Bozukluğu[4]
• Agorafobi ile Birlikte Panik Bozukluğu
• Genel Tıbbi Bir Duruma Bağlı Anksiyete Bozukluğu
• Madde Kullanımının Yol Açtığı Anksiyete Bozukluğu
• Başka Türlü Adlandırılamayan Anksiyete Bozukluğu

Anksiyete Bozukluğu Tedavi Edilebilir Mi? 

Tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak beraberindeki fiziksel belirtiler sebebiyle, çoğu zaman psikiyatri dışı branş hekimlerine başvururlar ve doğru tanının konması ve uygun biçimde tedavi edilmesi gecikebilir. 

Anksiyete bozuklukları ilaç tedavisi veya psikoterapi ile tedavi edilirler. Kullanılan ilaçlar arasında sertralin, sitalopram, fluoksetin, paroksetin ve fluvoksamin gibi selektif serotonin gerialım inhibitörleri veya alprazolam, clonazepam ve diazepam gibi anksiyolitik ilaçlar vardır. Anksiyete için en yaygın kullanılan psikoterapi yöntemi kognitif ve davranış terapisidir.